Konstytucja 3 Maja była pierwszą Konstytucją w Europie i drugą na świecie.
Jej powstanie było długo wyczekiwaną racją stanu. Co oznaczała dla ówczesnej Rzeczpospolitej?
Między innymi:
-Zmieniła ustrój państwa na monarchię konstytucyjną oraz ograniczyła demokrację szlachecką, znosząc formalnie liberum veto;
-Wprowadziła trójpodział władzy;
-Zapewniała ponadto prawo powszechnej wolności dla szlachty oraz mieszczaństwa.
W trakcie prac Sejmu Czteroletniego wielu posłów, którzy byli stronnikami państw rozbiorowych (Rosji, Prus i Austrii) sprzeciwiało się ustawie zasadniczej, jednak król Stanisław August Poniatowski wraz ze swoimi współpracownikami uciekli się do fortelu. Idealną okazją do podstępu był dzień 3 maja 1791 roku, kiedy to wielu przeciwników konstytucji nie powróciło jeszcze z Wielkanocnego urlopu, bowiem obrady początkowo planowane były na 5 maja. Nowa ustawa rządowa nie obowiązywała jednak długo – została obalona przez Konfederację Targowicką, a Polacy już wkrótce ponownie utracili wolność w wyniku II rozbioru.
Świętowanie 3 Maja było zakazane we wszystkich zaborach. Dopiero po I Wojnie Światowej, kiedy Polska odzyskała niepodległość, Święto Konstytucji 3 Maja zostało wznowione.
Podczas II Wojny Światowej, w czasie okupacji niemieckiej i radzieckiej Święto zostało zdelegalizowane.
Dopiero w 1981 roku władza ludowa zezwoliła na obchody 3-majowe.
Od 1989 roku Święto Konstytucji 3 Maja znów jest świętem narodowym, a od 2007 roku obchodzone jest również na Litwie.
Przyjęcie Konstytucji 3 Maja nie skończyło się sukcesem – interwencja wojskowa Rosji zniszczyła dorobek Sejmu Wielkiego. A jednak, dzisiaj na całym świecie obowiązują konstytucje. Może jednak warto było walczyć w jej obronie?
Było warto. I dzisiaj też warto.
#Konstytucja
